Moda Caferağa Mahallesi Muhtarı Zeynep Ayman’ın önderliğinde ve Yazar Hafize Çınar Güner’in danışmanlığında geçtiğimiz ay Kadıköy Belediyesi Moda Gönüllü Evi’nde açılan Moda Çocuk Kitaplığı hepimizi çok heyecanlandırdı. Tamamen sivil bir oluşum olan kitaplığın kuruluş öyküsü ve işleyişi hakkında bilgi almak için aynı zamanda İlk Kitaplığım köşemizin yazarı da olan Hafize Çınar Güner’le sohbet ettik. Kendisine bu güzel söyleşi için teşekkür ederiz.
K.A.: Moda Çocuk Kitaplığı fikri nasıl ortaya çıktı?
H.Ç.G.: Büyük kentin kargaşasına, zamansızlığına, yıpranmışlığına rağmen en azından gece yatarken bile olsa bebeğine/çocuğuna kitap okumak isteyen ama bağımsız kitapçıların yetersizliğini yaşayan, zaten kitap sırtı olamayan incecik çocuk kitaplarını raflarda bulamanın zorluğunu çeken ve alana uzaklığından dolayı da ne okuyacağını bilemeyen ebeveynler, dağıtımın tekelleşmesiyle çoğu kez “ucuz kitap” adı altında estetikten, edebiyattan yoksun kitaplara maruz kalabiliyor ya da ağzı laf yapan pazarlamacıların kapı kapı dolaşıp sattığı pedagog onaylı kitap setleriyle karşılaşıyor ve ne yazık ki iyi edebiyata ulaşamayabiliyor.
İyi kitabı seçebilmenin dışında çocuğa o kitabın nasıl okunacağı da okuma kültürü açısından çok önemli. Doğum yapan bir anne nasıl emzirme, uyku, ek gıdaya geçiş konularında bir uzmana başvuruyorsa bu konuda da desteğe ihtiyacı var. Ama ülkemizde çocuk ve onun geleceği düşünülürken daha çok akademik başarısına odaklanabiliyor. Yaratıcılık, estetik, hayal gücü ve entelektüel gelişim ise göz ardı ediliyor. Bebek büyüyüp okul çağına gelince okuma alışkanlığını kazandırmak adına önemli bir zaman kaybedilmiş oluyor. Hem de maalesef edebiyat, eğitimin engeline takıp bir eğitim aracı olarak görülüyor.
Zamanla her yerde çocuk kitapları hakkında konuşur oldum…
İşte tüm bunlar düşündüğümüzde biz sanatçılar bireysel çabalar vermeye çalışıyoruz. Sizlerin de bildiği gibi yedi yıldır Kadıköy Anneleri adlı web sitemizdeki İlk Kitaplığım köşemde tamamen gönüllü ve bağımsız olarak ebeveynlere tavsiyeler veriyorum. Ve mevsimde bir kez de Küçük Kitap Kurtları Buluşmaları düzenliyorum. Parkta, sahilde, pazarda, kafede, butik kitapevlerinde çocukları kitaplar ve çocuk edebiyatı emekçileriyle buluşturuyorum. “Bebekler de Kitap Sever!” adlı ücretsiz buluşmalar düzenleyip “Senin İçin Kitap Seçtim!” adlı sosyal sorumluluk projeler yürütüyorum.
Zamanla parkta, süpermarket sırasında, otobüste her yerde ebeveynleler çocuk kitapları hakkında konuşur oldum. Mahallemdeki annelerle ödünç kitap alıp veriyor hatta kitap zinciri kuruyorduk. Bir gün üç anne parkta konuşurken sohbet okuma kültürünün yerleşmesinde kitaplıkların ve kütüphanelerin önemine geldi. Maden bizim yaşadığımız yerde bir bebek/çocuk kitaplığı yok o halde biz elbirliğiyle kuralım istedik. Moda Caferağa Muhtarımız Zeynep Ayman’la da zaten hep iletişim halindeydik. 12 – 13 Ekim 2019 tarihlerinde Moda Deniz Kulübü’nde “Modalı Yazar ve Çizerler Çocukla Buluşuyor” adlı çok güzel bir etkinlik de gerçekleştirmiştik. Onun sonrasında muhtarımızın öncülüğüyle -zaten kendisi de deneyimli bir kütüphanecidir kitaplığımız için hazırlıklara başladık. Ancak araya pandemi girince açılış bu zamana kaldı.
K.A.: Kimler üye olabiliyor, üye olmak isteyenler neler yapması gerekiyor?
H.Ç.G.: Takibini sağlayabilmek için şimdilik Moda Caferağa Mahallesi’nde evi, iş yeri ya da çocuğunun okulu olanlar komşularımız Kadıköy Belediyesi Moda Gönüllü Evi’ne ya da muhtarlığımıza gelerek üye olabilirler. Ben pek çok farklı yayınevinin yer aldığı bir kitap listesi hazırladım. Üyelerimizden bu listeden belirledikleri yaş grubuna göre iki kitabı satın alıp kitaplığımıza bağışlamasını bekliyoruz. Elbette isterlerse artık okumadıkları sağlam durumdaki kitaplarını da kitaplığımıza hediye edebilirler. Ancak bağışlanan kitaplara tek tek baktığımızı hatta okuyarak kitaplığa seçileceğimizi söylemeliyim. Şu ana kadar çağrı yapmadığımız halde pek çok yayınevi, yazar, çizer ve editörden kitap bağışı geldi. Ve gelmeye de devam ediyor. Bu kitapları çocuklarımızla buluşturmak, mahalle kitaplığımızı yaşan bir yer haline getirmek ise biz ebeveynlere düşüyor.
K.A.: Listedeki kitapları neye göre belirlediniz?
H.Ç.G.: Edebiyat evimize kadar girebilen bize yeni bir dünyaların kapılarını kolayca aralayan, başka hiçbir araca ihtiyaç duymaksızın kendi kendimize alımlayabileceğimiz bir sanat alanı. Bu nedenle bakılması gereken tek unsur sanatsal yaratım olmalı. Yani yaratıcılık, estetik, özgünlük ve evrensellik… Üye olmak isteyenlerin kitap alacağı listedeki kitapları belirlerken tek kriterim her birinin “iyi kitap” olmasıydı. Pek çok yayınevimden çağdaş bir seçki oluşturdum ama elbette olmazsa olmaz klasikleri de unutmadım. Bu liste sürekli güncellenmesi gereken bir liste aslında. Her ay yeni ve çok güzel çocuk kitapları yayımlanıyor. Yirmi yılı aşkın bir süredir çocuklarla çalışan bir sanat eğitimci, yedi yıldır çeşitli gazete ve sitelerde kitap yazıları yazan biri, çocuğu doğdu andan itibaren bir tek gününü bile kitapsız geçirmeyen bir anne ve bir yazar olarak elimden geldiğince çocuk edebiyatı alanını takip etmeye çalışıyorum. Ancak sizlerin önerileri ve deneyimleri de çok kıymetli. Hep birlikte el ele vererek kitaplığımızı zenginleştireceğimize inanıyorum.
K.A.: Gelecek için planlarınızı anlatabilir misiniz?
Dileğimiz o ki kitaplığımız mahallemizle bütünleşsin. Kitap ödünç alıp verme düzeni otursun ve tıkır tıkır işlesin. Zamanla kitaplığımızın alanı olan Kadıköy Belediyesi Moda Gönüllü Evi’nde yazar/çizer buluşmaları, ebeveyn sohbetleri, etkileşimli/yaratıcı okuma atölyeleri, kitap kulübü buluşmaları yapmak istiyoruz. Moda Çocuk Kitaplığı yaşayan bir alan olsun. Her mahalleye bir kitaplığın kurulabileceği fikri oluşsun, elbirliğiyle yardımlaşarak yapılabileceği görülsün ve yaygınlaşsın. İnan bu hiç zor değil! Şimdilik üyelerimizin olduğu Whatsapp üzerinden bir grup kurduk, bu şekilde hızlı bir şekilde haberleşebiliyoruz. Eylül ayında her Perşembe akşamı, okul ve iş çıkışı saatlerinde üyelerimiz sırayla nöbetçi oldular. Nöbetçi olan ebeveyn kitap ödünç alıp vermek isteyen üyelerimize, kitaplığın işleyişi hakkında bilgi alıp üye olmak isteyenlere yardımcı oldu. Kitaplığı havalandırdı, düzenini sağladı. Bu sistem Ekim ayında da devam edecek. Yine Ekim ayının sonunda bir yazar/okur buluşması yapmaya niyetliyiz. Hatta bu buluşmayı Küçük Kitap Kurtları Güz Buluşması olarak da yapabiliriz. Tarih, saat, konuk yazar ve etkinlik içeriği netleşince paylaşabiliriz.
K.A.: Moda Çocuk Kitaplığı sembolü neden bir karga?
H.Ç.G.: Muhtarımızla birlikte kitaplığın sembolünü düşünürken ilk olarak aklımıza martı gelmişti. Bilirsiniz martı Moda’nın da sembolüdür. Ancak düşündükçe çocukların daha iç içe olduğu bir hayvan seçmenin daha doğru olacağına karar verdik. Karga çocukların parkta, sahilde sıkça karşılaştıkları, insanlarla birlikte yaşayan şahsına münhasır bir hayvan. Çocuk kitaplarında da çokça kargalı öyküye rastlıyoruz. Örneğin benim Park Canavarı adlı kitabımda da bir Karga Kuzi var. Bu yüzden biz de kargayı seçtik. Kitaplığımızın sembolü olan karganın illüstrasyonu ise sanatçı Burcu Yılmaz’a ait. Kendisine çok teşekkür ederiz. Henüz kargamızın bir adı yok. Bu adı Modalı çocuklar koyacak. Yakında kitaplığımıza getireceğimiz kargamızla (yumuşak oyuncak ya da kukla şeklinde kitaplığımızın maskotu olabilecek güzel bir karga arayışındayız) çocukları tanıştırmayı ve kargamıza çocuklar tarafından bir ad bulunmasını sağlamayı planlıyoruz.
Çocuk kütüphanesi, demokratik bir hak..
Üyelerimiz için kütüphane üyelik kartı düzenleyeceğiz. Düzenli kitap alan üyelerimiz için de sürprizler düşünüyoruz. Umudumuz o ki yurt dışında olduğu gibi ülkemizde de bebeğin nüfus cüzdanıyla birlikte bir de mahalle kütüphanesinin üyelik kartı olsun. Hayallerimiz büyük, belediyelerimizin ya da belki başka bir sponsorun desteğiyle kitaplığımız renkli, nitelikli ve büyük bir mahalle kütüphanesine dönüşebilir. Eğer düşünen, eleştiren yaratıcı çocuklar istiyorsak ve özgür bir toplum düşlüyorsak her mahalleye bir çocuk kütüphanesi şart ve bu demokratik bir hak!
Sevgiler,
