Sevgili Kadıköy Anneleri merhaba, geride bıraktığımız 2020 yılında yayımlanmış resimli kitaplarından hazırladığım özel bir seçkiyle karşınızdayım. Masamın üzerinde farklı sanatçıların elinden çıkmış çeşitli yayınevleri tarafından yayımlanmış 58 kitap duruyor. Bu kitapların tek ortak noktası ise tahmin edeceğiniz gibi 2020 yılında basılmış olmaları. Bu kitaplardan hangilerini ben, hangilerini altı yaşındaki oğlum İda seçti, hangilerini ikimiz de çok sevdik, hangileri ezberlendi ve elden düşmedi? Gelin bu soruların yanıtlarına 2020 yılı resimli kitap seçkim yazımda birlikte bakalım.
2020 yılı resimli kitap seçkim…
Şu an yedi yaşına yaklaşan oğlum İda’ya doğduğundan beri kitap okuyorum. Bu kitapları ebetteki önceleri ben seçiyordum. Ama İda bir yaşına gelip yürümeye başladığında kitaplıktan kitapları kendisi alıp kucağıma getirmeye, iki yaşına geldiğinde ise artık seçimini daha da dillendirmeye başladı. Kitapçıdan ya da kütüphaneden benim seçtiğim kitapları okumak için tercih edip etmeme hakkı hep onun oldu. Zamanla onun ilgi ve isteklerini daha iyi anlamaya başladım. Kitapları alırken onun beğenilerini de göz önünde bulundurdum. Ancak entelektüel gelişimi adına farklı sanatçıların kitaplarını da sundum ona. Edebiyat ve sanat zevkini geliştirmek için bu zenginliği hep önemsedim. Kitaplıktaki bazı kitapları kitap eve geldikten aylar sonra önüme getirdiği oldu. 2020 yılında evimize giren henüz İda’nın ilgisini pek çekmese de benim sevdiğim resimli kitaplardan altısını sizin için listeledim.
- Kendime Ait Bir Oda / Serese Ballistra – Chiara Carrer / Çeviren: Bahar Ulukan / Çınar Yayınları
- Anna’yı Gören Var mı? / Susanna Mattiangeli – Chiara Carrer / Çeviren: Bahar Ulukan / Çınar Yayınları
- Ormanda Çay Partisi / Akiko Miyakoshi / Çeviren: Melek Kaba / Meav Yayıncılık
- Ayna / Suzy Lee / Meav Yayıncılık
- Ada / Armin Greder / Çeviren: Çağla Vera Kılıçarslan / Ginko Çocuk
- Şehirdeki Küçük / Sydney Smith / Çeviren: Gonca Özmen / Kırmızı Kedi Yayınevi
[foogallery id=”9612″]
İda ile birlikte seçtiklerimiz…
Pandemiye rağmen 2020 yılının telifli resimli kitaplar için bereketli bir yıl olduğunu düşünüyorum. Gerek bilinen yerli yazarların ve çizerlerin gerekse yeni filizlenen yazarların ve çizerlerin kitapları pek çok farklı yayınevinden yayımlandı. Büyük bir kısmını okuma şansını yakaladım ama oldukça merak ettiğim halde henüz okuyamadıklarım da var. “Eyvah! Kalbim Kırıldı!” kitabını bu köşede anlattığım Elif Yemenici’nin Redhouse Kidz’den yayımlanan yeni kitabı “Pina” da henüz okumadığım ama merak ettiğim kitaplardan biri.
Her ne kadar konusu, çizimi ya da anlatımı nedeniyle bazı kitapları hakkında İda ile hemfikir olamasak da genel olarak baktığımda İda ile sevdiğimiz kitaplar aynı aslında. Bu yüzden ikimizin ortak seçkisi olanı liste kabarık. Biraz evvel bahsettiğim yerli üretim de bu listeye yansıyacak ama asıl dikkat çekmek istediğim husus benim okuyup İda’nın bir kez okuyup bıraktığı ya da hiç okumadığı seçkinin tamamının çeviri, İda’nın seçip okuttuğu ama benim pek tercih etmeyeceğim eserlerin listesinin ise tamamen telifli olduğu hususudur. Peki bu durum bize ne anlatıyor? Resimli kitaplara bakışımızın Dünya ile farklı olduğunu, resimli kitapların sadece erken çocukluk çağı için olmadığı algısına henüz ulaşamadığımızı anlatıyor.
4 telifli eser
İki yıl önce Bologna Çocuk Kitapları Fuarı’na gittiğimde orada bunu çok net gördüm, resimli kitaplar sadece çocukları düşünülerek yaratılmıyor. Kitaplara eğitimin bir aracı olarak değil bir sanat formu olarak bakılıyor. Ülkemizde ise bu durumdan kısmen de olsa bir uzaklaşma söz konusu olmakla birlikte kitaplar bu kez de endüstrileşen çocuk kitapları dünyasının kıskacına takılabiliyor. Ancak bununla birlikte dünyayla boy ölçüşecek nitelikte kitaplarımızın sayısının hızla arttığı da bir gerçek. İşte hem benim hem de İda’nın sevdiği 2020 yılında yayımlanmış dört telifli eser;
- Çayırın En Tuhaf Yuvası / Ahmet Büke – Vaghar Aghaei / Can Çocuk
- Dönme Dolap / Tülin Kozikoğlu – Hüseyin Sönmezay / Doğan Egmont
- Dağ Kaşındı /Simlâ Sunay – Burcu Yılmaz / Redhouse Kidz
- Kırılan Saatin Hiç de Hüzünlü Olmayan Hikâyesi ya da Uzayda Nasıl Çay İçilir? / Olcay Mağden Ünal – Merve Doğruer /Çınar Yayınları
Çeviri eser seçkimiz…
Çeviri eserlere gelirsek Can Çocuk tarafından yayımlanan Susanna Mattiangeli ve Mariachiara Di Giorgio imzalı “Antionia Gibi Biri”, Bilgi Çocuk’tan yayınlanan Laura Numeroff ve Felicia Bond imzalı “Eğer” serinin üç yeni kitabı, Redhouse Kidz’den çıkan Mariaanne Dubuc’un “Postacı Fare Tatilde” ve “”Postacı Fare’nin Bir Günü”, Rocia Bonilla ve Oriol Malet’in Günışığı Kitaplığı tarafından dilimize kazandırılan “En Sevgili Süper Kahraman” Ute Krause’nin Dinozor Çocuk tarafından okurla buluşturulan Eksi Üç’ün yeni kitabı “Eksi Üç ve Gürültücü Lusi” ve Nesin Yayınevi tarafından yayımlanan Daisy Hirst’ün yaratığı Alfons ve Natali serisinin son kitabı “Alfons, Tavana Çamur Sıçramış!” elimizden hiç düşmedi. Bu kitaplara Pandemi Günleri ve Çocuk Kitapları başlıklı yazımda da yer vermiştim. Okumaktan çok zevk aldığımız diğer çeviri kitapları ise şöyle sıralayabilirim;
- Frida&Mandalina / Will Gmehling – Anna Höglund / Çeviren: Çağla Vera Kılıçarsalan / Ginko Çocuk
- Kuzenim Momo / Zachariah OHora / Çeviren: Olcay Mağden Ünal / Çınar Yayınları
- Öykü Ağacı / Claudio Gobbetti – Diyana Nikolova / Çeviren: Lori Sis Kalaycı / Arden Yayıncılık
- Lea ve Fil / Kim Sena / Çeviren: Aslı Tohumcu / Çınar Yayınları
- Bu Benim Dansım / Luciana Lozano / Çeviren: Sima Özkan / Beta Kids
- Kayboldu Bulundu / Oliver Jeffers / Çeviren: Celal Üster /Can Çocuk
- Willy ve Hugh / Anthony Browne / Çeviren: Berrak Buhara İdiman / Hep Kitap
- Kuşa Dönüştüğüm Gün / Ingrid Chabbert Guridi / Çeviren: Nazlı Gürkaç / Meav Yayıncılık
- Uçuş / Jess Mcgeachın / Çeviren: Ceren Ceylan / Bilgi Yayınevi
Frida&Mandalina
Seçtiğiniz bu çeviri kitaplar içinde favorimizi söylemek zor. Frida&Mandalina’yı okuyunca neden benim aklıma gelmedi bu tatlı öykü diye düşündüm ve kıskandım doğrusu. Yıllardır barınakta yaşayan ve bir ailenin hayalini kuran ihtiyar Frida ile ileri derecede miyop, dal gibi ince, çarpık dişli, pırasa saçlı, kekeme, bacakları farklı uzunlukta olan Mandalina’nın sıcacık, sevgi dolu hikâyesi bizi bolca kıkırdatırken dostluk, yaşlılık, yardımlaşma, birini olduğu gibi kabul edebilme ve sevme, can dostlarımız, farklılıklar konularında da düşündürüyor.
Kayboldu Bulundu
Oliver Jeffers’in Kayboldu Bulundu kitabı orijinal dilinde ama kitabın üzerinde Prof. Dr. Füsun Akarsu’nun çevirisiyle bebeklikten beri evimizdeydi ve ara ara okuduğumuz sevdiğimiz kitaplardan biriydi. Hep derim kitap en tatlı hediye diye. Hele böylesi kitabı elleriyle çevirip size armağan eden bir dostunuz varsa keyfinize diyecek yok. Can Çocuk’un dilimize kazandırdığı kitabı da okuduk yine. İnce karton kapak yerine kalın, sert karton kapak tercih edilseydi keşke demeden de edemedim. Ama olsun buna da şükür!
Öykü Ağacı
Listedeki Öykü Ağacı’na da değinmek isterim. Yazar- okur buluşmalarında çocukların bana en sık sordukları soru, “bu kitabı nasıl yazdınız?” sorusu oluyor. Ben ise her seferinde kısıtlı zaman diliminde bu süreci onlara anlatmaya çabalıyorum düşündüm de kitap söyleşişlerine giderken yanıma Öykü Ağacı adlı bu kitabı alabilirim. Çünkü bu kitap bir yazarın zihninde ve kalbinden geçenleri yazıp sonra da onları büyük bir özenle, uygun bir ortamda, gerekli her şeyi bir araya gelerek nasıl büyük bir emekle büyüdüğünü harika bir şekilde anlatıyor.
Hem benim seçimlerime hem ida ile birlikte olan ortak seçimimize hem de İda’nın seçimlerine baktığımda bu listede Can Çocuk, Meav Yayıncılık, Ginko Çocuk, Redhouse Kidz, Günışığı Kitaplığı ve Çınar Yayıncılık’ın biraz daha öne çıktığını görüyorum. Kitaplarına henüz ulaşamadığım ama özelikle bu yıl çıkan kitaplarını merak ettiğim yayınevleri ise Nesin Yayınevi, Ketebe Çocuk ve Hippo Kitap. Bu arada Doğan Egmont’un da bu birbirinden güzel resimli kitaplar bastığı gözümden kaçmadı. Her liste eksiklidir sonuçta ben elimde olan 58 kitap üzerinden konuşuyorum.
Uçuş
Listede bir başka dikkatimi çeken ise beğendiğimiz kitapların pek çoğunun yazarının ve çizerinin aynı kişi olduğuydu. Uçuş da bu kitaplardan sadece biri. Resimli kitaplarda eserin tek bir elden çıkması yazınsal ve görsel dilin uyumu için büyük bir avantaj olabiliyor. Uçuş adlı bu kitapta da sözün bittiği yer de resimlere bırakıyoruz kalbimizi. Zira bu kitap fena halde gönlümüze dokunuyor. Lucy adındaki küçük kız her şeyi tamir etmek konusunda çok başarılıdır. Babasıyla baş başa yaşayan bu becerikli kız, kanadı kırık bir kuş bulduğunda kuşu da tıpkı diğer şeyler gibi düzelteceğinden emindir. Pırpır adını verdiği küçük kuş için elinden geleni yapan Lucy sonunda acı da olsa bazı şeylerin düzeltilemeyeceğini öğrenir. Yaşanan bir kaybın üzerine sevginin anlatıldığı bu güzel hikâye bittikten sonra kitaptaki son iki sayfada yer alan çeşitli kuşların tanıtıldığı ve yaralı bir kuş bulursanız ne yaparsınız başlıklı bilgilendirme bölümü de güzel düşünülmüş.
Listede gönlümüzü çalan bir başka kitapta Kuşa Dönüştüğüm Gün. Aşkı anlatan bu kitaba Cumhuriyet Kitap Eki’ndeki Taş – Kâğıt – Makas sayfamızda uzun uzun yer vermiştim. Çizer ve editör Burcu Yılmaz ve mimar ve yazar Simlâ Sunay ile birlikte hazırladığımız çocuk edebiyatı sayfasından gazete yönetimin antidemokratik tutumu yüzünden devam etmeme kararı aldık. Yaklaşık iki yıl süren bu birlikteliğimize şimdi Sanat Kritik’de devam edeceğiz.
İda’nın 2020 yılı resimli kitap seçtikleri…
İda’nın seçkisinde yer alan Tohum Saçan Şapkam, tohumların nasıl büyüdüğü, en güzel meyve ve sebzenin hangi mevsimde yetiştiği hakkında bilgi veren bir kitap. En Havalı Kaka Benimki kitabında ise lama, geyik, fil, deve, dinozor, balina, penguen, inek, papağan balığı ve ardıç kuşu gibi hayvanların kakalarının faydaları eğlenceli bir şeklide anlatıyor. Bildiğiniz gibi çocuklar kakalı, pırtlı şeyleri pek seviyor.
2020 yılının son aylarında Masalperest tarafından yayımlanan Özlem Fedai Korçak’ın Pırt! adlı yeni kitabını da merak ediyorum. Benim bu konuda favori kitabım Kafasına Edeni Bulmaya Çalışan Küçük Köstebeğin Hikâyesi. Bu kitap hakkındaki yazımı buradan okuyabilirsiniz. Paspas Tepemde Kapiş Paçamda kitabın kahramanı Zeyno’nun başına gelen şeyi ben her sabah yaşıyorum. Kedim Lokum saçlarımın arasına girip adeta oraya yuva yapıyor. Zeyno’nun da başı önce saçlarına dolanan kedisi Paspasla sonra sokak köpeği Kapiş ile en sonunda ise kargalarla derde giriyor. Ahmet Büke’ni “Zeyno Kitapları” serisinin bu kitabını ben de sevmedim diyemem ama yazarın diğer kitabı olan Çayırın En Tuhaf Yuvası favorim. Gelelim Karanlıktan Korkan Mum’a işte o tamamen İda’nın tercihi. Bu dört kitabın künyesi ise şöyle;
- Tohum Saçan Şapkam / Sima Özkan – Kübra Teber / Redhouse Kidz
- Paspas Tepemde Kapiş Paçamda / Ahmet Büke – Merve Atılgan / Günışığı Kitaplığı
- Karanlıktan Korkan Mum / Selen Aydın – Huban Korman / Günışığı Kitaplığı
- En Havalı Kaka Benimki / Elif Yonat Toğay – Gamze Seret / Doğan Egmont
2021 yılında başka resimli kitaplarda görüşmek üzere,
Sevgiyle kalın,
Hafize Güner
